İlçe halkının, Oğuz Türkleri’nin Kayı Boyu’na mensup olduğu rivayet edilmektedir. Hacılar halkı ilk defa 1411-1500 yılları arasında, ilçe sınırları içerisindeki Beğendik mahallesinin “Dört Kuyular” mevkiine yerleşmiş olup, daha sonra çeşitli nedenlerden dolayı 1726 yılında yerleştikleri Dört Kuyular mevkiine yerleşmiş olup, daha sonra çeşitli nedenlerden dolayı 1726 yılında yerleştikleri Dört Kuyular mevkiini terk ederek şu anda bulunulan yere yerleşmişlerdir. İdari bakımdan önceleri Kayseri Merkez İlçeye, daha sonra ise Melikgazi İlçesi’ne bağlı olan Hacılar, 18.05.1990 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 3647 Sayılı Kanunla ilçe olmuş ve 09.09.1991 de resmen faaliyete geçmiştir.

İlçe, Kayseri ilinin güneyinde, Erciyes Dağı eteklerinde kurulmuştur. Kayseri’ye 11 km. uzaklıkta bulunan ilçenin merkez rakımı 1350 m.dir. Erciyes Dağının önemli bir bölümü ilçe sınırları içerisinde bulunmaktadır. İlçenin kuzey ve doğusunda Melikgazi İlçesi, güneyinde Develi İlçesi, batısında İncesu İlçesi bulunmaktadır. İlçe sınırları içerisinde Erciyes Dağı dahil olmak üzere irili ufaklı 15 civarında dağ bulunmaktadır.

İlçe arazisi, küçük ekim alanları ve bahçeleri dışında genellikle volkanik kaya ve tepelerden oluşmaktadır. Arazi yapı itibariyle güneyden kuzeye, batıdan doğuya doğru eğimlidir. İklimi kışları soğuk ve yağışlı, yazları sıcak ve kurak geçmektedir. Ancak doğa güzelliği, mesire yerleri, bağ ve bahçeleri ile gezilip görülmeye değer bir ilçedir. İlçenin 208 km2 yüzölçümü bulunmaktadır. İlçe sınırları içerisinde kayda değer akarsu ve göl bulunmamaktadır.

Hacılar İlçesi; Merkez belediyesi ve 2 köy muhtarlığından oluşmaktadır. DİE 2000 Genel Nüfus Sayım Sonuçlarına göre, merkez nüfusu 19.655, köylerin nüfusu 35.809 olup, toplam nüfus 20.896’dır. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde 17.29, köylerde ise 9.10 olup, toplamda ise 16.79 nüfus artışı görülmektedir. (23.07.2004 tarih ve 25531 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 5216 Sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu gereğince Hacılar ilçesi merkez ilçe olmuş ve 1 köy mahalleye dönüşmüştür. Bu köy Hörmetçiçiftliği.) Şu anda 2 köyü bulunmaktadır.)

İlçe merkezi dokuz mahalleden oluşmaktadır. Bu mahalleler; Akdam, Akyazı, Aşağı, Beğendik, Orta, Yediağaç, Yeni, Yukarı ve Erciyes Mahallesidir. Ayrıca Karpuzsekisi köyüne bağlı olarak Gerbula, Kızlarpınarı ve Kayaönü mezraları bulunmakta olup, Kızlarpınarı ve Kayaönü mezraları yazları kullanılmaktadır. İlçe merkezi ve köyleri arasında ulaşım için yol bağlantıları mevcuttur. Bunların tamamı asfalt seviyesinde bitirilmiştir. Bütün köylerde elektrik, telefon ve su şebekesi vardır.

Halk önceleri bağcılık, tarla ziraatı, hayvancılık ve el sanatları ile meşgul iken, günümüzde sanayi ve ticaret ön plana çıkmıştır. Bugün ilçede tarla bitkileri ve meyvecilik alanındaki faaliyetlerin ekonomik önemi kalmamıştır. Karpuzsekisi ve Hürmetçiçiftliği köylerinden her ikisinde de geniş meralar bulunup, büyükbaş hayvan yetiştiriciliği bakımından önemli potansiyele sahiptir. İlçede 3000 büyükbaş hayvan, 4000 kadar da küçükbaş hayvan mevcudu olup, 2 tavuk çiftliği faaliyetini sürdürmektedir.

Dokumacılık 1950’li yıllarda halkın en önde gelen geçim kaynağı durumundaydı. Evlerde ilkel bir şekilde dokunan bezler Kayseri’de ve civarında satılırdı. Bu bezlere “Hacılar Bezi” adı verilirdi. Teknolojinin ilerlemesi ile birlikte, dokumacılık yerini ticaret ve sanayiye bırakmıştır. Hacılar Halkı, ipekli ve yünlü halı dokumacılığı, mobilya imalatı ve ticarette büyük başarı göstererek İl çapında kendisini kanıtlamış ve söz sahibi olmuştur.

Ayrıca ilçe sınırları içerisinde 1974 yılında kurulan HES kablo fabrikası ile başlayan imalat sanayii giderek geliştirilerek bugün HES Kablo, HES Fiber Optik, HAS Çelik, HES Makine ve HES Kimya sanayi olmak üzere Hacılar sanayisinin temelini oluşturmuştur. Sanayileşme çabaları 1999 yılında “Hacılar Özel Organize Sanayii”nin kurulmasıyla sonuçlanmış ve böylece Türk sanayiinde Hacılar kendine özel bir yer edinmiştir. Daha sonra bu bölge Kayseri Organize Sanayi Bölgesine katılmıştır. Bölgenin Hacılar tarafında 51 fabrikanın faaliyet göstermekte, ev tekstili ve oturma gruplarında öncülük yapan İpek, Fierra, Meşe, Kilim ve Poli Mobilya ile Merkez Çelik bunlar arasında sayılabilir. Ayrıca çeşitli sanayi dallarında Hes Kimya, Akelyaf, Köseoğlu Sunta, Kayplas, His tekstil gibi sanayi kuruluşları Türk Ekonomisine büyük katkılar sağlayan ve Hacılar sanayisini yurt içinde ve dışında temsil eden önemli firmalardır.

İlçede Yukarı Mahalle, Orta Mahalle ve Aşağı Mahalle konut bakımından eski ve taş binalardan oluşmaktadır. Yeni Mahalle, Erciyes ve Akyazı Mahallelerinde betonarme konutlar inşa edilmektedir. Ayrıca Beğendik, Yediağaç ve Akdam Mahalleleri yerleşim itibariyle bağ ve bahçeleri dikkat çekerek güzel bir görünüm sergilemektedir.

İlçe halkı genellikle yaz aylarında Beğendik, Yediağaç ve Akdam mahallelerinde bulunan bağ evlerine göç ederek, daha yüksek rakımlı yerlere çıkmaktadır. Ayrıca 1995 yılında Yatırım Programına alınan, Hacılar-Erciyes yolu ve Alternatif Kayak Pisti yapılıp hizmete girdiği zaman verilecek günübirlik hizmetlerle ve Turizm Merkezi ile ilçenin sosyal yapısının çok hızlı bir şekilde değişeceği tahmin edilmektedir. Turizm merkezi, kayak pisti, sosyal tesisleri, halısı, bağ bahçesi ve doğa güzelliği ile Hacılar’ın ülke genelinde ve uluslar arası alanda sayılı bir ilçe olması çok arzu edilen bir durumdur.

İlçe merkezinde Hacılar Dağcılık ve Kış Sporları Kulübü ile Hacılar Belediye Spor Kulübü faaliyet göstermektedir. İlçe sınırları içerisinde spor sahası tamamlanarak Gençlik ve Spor İl Müdürlüğüne devredilmiştir. Belediyeye ait bir kapalı yüzme havuzu mevcut olup, söz konusu havuz yarışmalar için standart ölçülere sahip değildir. İlçede 1962 yılından beri bir Halk Kütüphanesi hizmet vermektedir.